zadania dla klasy szóstej

1. Jaką funkcję w komórkach pełnią:

• chloroplasty
• błona komórkowa
• jądro komórkowe
• ściana komórkowa
• cytoplazma

2. Napisz słownie, lub za pomocą wzorów chemicznych reakcję spalani.
3. Napisz słownie, lub za pomocą wzorów chemicznych reakcję fotosyntezy.
4. Wymień trzy przystosowania zwierząt do roślinożerności.
5. Wymień nazwy zwierząt oddychających za pomocą skrzel.

Wymiana gazowa roślin - szczególnie przydatne dla klas szóstych

Rośliny, podobnie jak wszystkie inne organizmy muszą oddychać, wykorzystują do tego tlen z powietrza. Ale tlen to nie jedyny potrzebny roślinom do życia gaz. Potrzebują one także dwutlenku węgla, który w procesie fotosyntezy przerabiają na cukier. Gdy patrzymy na rośliny nie widzimy, tak jak u kręgowców, narządów służących do pobierania powietrza, ani narządów wymiany gazowej. Jednak roślina ma specjalne twory, przez które pobiera powietrze. Są to aparaty szparkowe znajdujące się zazwyczaj na spodzie liści.

źródło: https://www.flickr.com/photos/ajc1/8642458098

Tak wyglądają aparaty szparkowe oglądane pod mikroskopem optycznym. Na zdjęciu zaznaczono je na zielono. 

Aparaty szparkowe są bardzo małe, niewidoczne gołym okiem, aby je zobaczyć trzeba użyć mikroskopu. Są one usytuowane pomiędzy komórkami skórki okrywającej roślinę. W większości komórek skórki nie ma chloroplastów, skórka jest bezbarwna, komórki przyszparkowe są wyjątkiem, zawierają chloroplasty.

Aparat szparkowy zbudowany jest z dwóch komórek, których ściany komórkowe są grubsze z jednej tylko strony. Na poniższym rysunku ścianę komórkową zaznaczono kolorem jasnozielonym. Wydać na nim, że ściany komórkowe przy otworze są grubsze. 

źródło: http://leavingbio.net/transport%20of%20materials%20in%20a%20flowering%20plant.htm

Aparat szparkowy nie może być ciągle otwarty, gdyż roślina traciłaby przez niego cenną wodę. Przez otwarte aparaty szparkowe zachodzi intensywne parowanie. Roślina otwiera aparaty szparkowe, tylko wtedy, gdy parowanie będzie mniej intensywne, czyli gdy brak słońca, a temperatura powietrza jest niska. Otwieranie aparatów szparkowych jest możliwe dzięki wypełnianiu się komórek wodą. Zgrubiała ściana komórkowa powoduje, że komórki nie pęcznieją we wszystkich kierunkach jak balonik, ale odsuwają się od siebie. 

Jeśli chcecie zobaczyć jak wyglądają otwierające się i zamykające aparaty szparkowe polecam film.

Żeby dowiedzieć się więcej na temat umiejscowienia i działania aparatów szparkowych obejrzyj film.

Przez aparat szparkowy powietrze wnika do wnętrza liścia, następnie rozprzestrzenia się dzięki dyfuzji. Aby ja ułatwić komórki miękiszu, wypełniające liście są luźno ułożone. Pozostają pomiędzy nimi wolne przestrzenie, przez które swobodnie może przemieszczać się powietrze.

źródło: http://encyklopedia.interia.pl/mapka.html?sc=img.interia.pl/encyklopedia/nimg/lisc2.gif&o=Budowa%20sk%F3ry%20li%B6cia

Zadania dla klasy czwartej

1. Wstaw w kratkę literę P jeśli zdanie jest prawdziwe i F jeśli zdanie jest fałszywe. 4p

a.       Ruch słońca na niebie jest pozorny.

b.      Południe słoneczne wypada codziennie dokładnie w południe.

c.       Południe słoneczne jest gdy słońce jest najwyżej danego dnia.

d.      Cienie rzucane przez przedmioty są najdłuższe w południe.

2. Wpisz w ramki odpowiednie nazwy procesów, zjawisk lub form występowania wody.

źródło: http://www.matura.kursar.pl/data/geografiapdf/roczny/matura_skuteczne_kursy_w_sggw_geografia007.pdf

3. Uzupełnij zdania:

Lód ma ……………………………………….. objętość niż woda, z której powstał. Dzięki temu lód w wodzie ……………………………

Jest to wyjątek. Większość substancji zajmuje ……………………………………… miejsca jako ciecz niż jako ciało stałe. 

zadania dla klasy szóstej

1. Jak nazywa się część komórki, w której zachodzi oddychanie komórkowe?
2. Wymień jedno podobieństwo i jedną różnicę pomiędzy oddychaniem komórkowym, a spalaniem.
3. Jaki jest cel oddychania komórkowego?
4. Dlaczego podczas intensywnego wysiłku oddychamy szybciej?
5. Napisz słownie reakcję spalania.

zadania dla klasy szóstej

Napisz pięcioogniwowy łańcuch pokarmowy, który można zaobserwować w lesie (tu może pojawić się inne siedlisko) i podpisz w nim producentów i konsumentów poszczególnych rzędów.

zadania dla klasy szóstej

Późno, ale są.

1. Podkreśl linią prostą organizmy samożywne, a falowaną cudzożywne.

Glony, psy, tygrysy, człowiek, drzewa, trawa, koniczyna, słonie

2. Czym różnią się drapieżniki od pasożytów?

Zadania dla klasy piątej

1. Czym różni się granica sztuczna od naturalnej? Z którymi sąsiadami Polskę dzieli granica naturalna?
2. Jak policzyć gęstość zaludnienia danego obszaru? Napisz wzór.
3. Co to jest gwara?
4. Na mapie konturowej Europu podpisz państwa (tu pojawi się kilka wybranych państw należących do Unii Europejskiej lub będących sąsiadami Polski.

Komórka roślinna i zwierzęca - najważniejsze informacje

Komórka – to najmniejszy samoodtwarzający się układ biologiczny, zdolny do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych. Przeciętnie wielkość komórek waha się od 1 do 100 μm (mikrometrów). Do najmniejszych należą mikroorganizmy (bakterie) o średnicy 0,3 μm, a do największych komórki jajowe ptaków (strusia – 10,5 cm) i wielorybów ( ponad 20 cm). W świecie roślin największymi komórkami są rurki mleczne (mogą osiągnąć około metra długości).

Składniki komórki: jądro komórkowe, cytoplazma, błona komórkowa, błona śródkomórkowa, rybosomy, aparat Golgilego, lizosomy, peroksysomy, mitochondria, plastydy (w tym chloroplasty), wakuola, ściana komórkowa.

źródło: http://www.slideshare.net/pawel90k1/komorka

źródło: http://www.slideshare.net/pawel90k1/komorka

Jądro komórkowe – przeważnie jedno, duże, położone centralnie w komórce. Zazwyczaj ma kształt kulisty. Jego funkcje to regulacja dojrzewania i funkcjonowania komórki, przekazywanie komórkom potomnym materiału genetycznego, synteza DNA, czyli materiału genetycznego.

Cytoplazma – półpłynna, galaretowata substancja wypełniająca cała komórkę. Tworzy środowisko wewnętrzne komórki, zachodzi w niej wiele typowych dla komórki przemian biochemicznych, a także zachodzi transport.

Błona komórkowa – otacza każdą komórkę, zbudowana jest z białek i tłuszczy, w tym cholesterolu, oddziela komórkę od środowiska zewnętrznego, pozwala na kontakt komórki ze środowiskiem zewnętrznym, w tym z pozostałymi komórkami, przez nią transportowana są do i z komórki różne substancje.

Błona śródkomórkowa (błona śródplazmatyczna, retikulum endoplazmatyczne) – złożony system błon znajdujących się wewnątrz komórek, tworzy system kanalików i pęcherzyków, jest połączona z wieloma organellami (składnikami) komórki. Jej głównym zadaniem jest podział komórki na sektory, w których zachodzą różne przemiany biochemiczne, może też syntetyzować tłuszczę i błony wewnątrzkomórkowe.

Chloroplast – jeden z plastydów typowych dla komórek roślinnych. Zazwyczaj jest ich w komórce wiele, są równomiernie rozłożone w cytoplazmie. Mają kształt dwuwypukłej soczewki, wewnątrz której znajdują się spłaszczone pęcherzyki. Zachodzi w nim fotosynteza, czyli proces odżywiania roślin.

Mitochondrium – ma kształt owalny lub cylindryczny. Mitochondrium jest otoczone dwiema błonami, wewnętrzna jest bardzo pofałdowana. Zazwyczaj jest ich bardzo dużo w komórkach, szczególnie w tych o dużym zapotrzebowaniu energetycznym, np.: w komórkach mięśni. Zachodzi w nich proces oddychania komórkowego, czyli wytwarzania energii z cukru przy udziale tlenu.

Wodniczka (wakuola) – w komórkach roślinnych przeważnie jedna duża wodniczka, w komórkach zwierzęcych liczne małe. Wygląda jak balonik wypełniony płynem, noszącym nazwę soku komórkowego. Jest odpowiedzialna za utrzymywanie jędrności komórki, ponieważ gromadzi wodę, magazynuje substancje zapasowe i substancje toksyczne.

Ściana komórkowa – występuje w komórkach roślinnych, otacza komórkę i nadaje jej kształt, zbudowana zazwyczaj z nierozpuszczalnych w wodzie wielocukrów. Jej funkcja jest ochrona komórki przed uszkodzeniami mechanicznymi i wnikaniem drobnoustrojów, a także przed nadmiernym pęcznieniem na skutek pobierania wody i pękaniem.