Ptaki - dodatkowe informacje

MIGRACJE PTAKÓW

Głównymi kierunkami migracji ptaków są północ-południe. Gdy nadchodzi zimna pora roku, temperatura spada, słońce coraz krócej znajduje się nad horyzontem, zmniejsza się także ilość dostępnego pokarmu. To powoduje, że ptaki przemieszczają się na obszary zasobniejsze w danej porze roku w pożywienie. Na półkuli północnej tereny takie znajdują się na południu. Dlatego też zimą przylatują do nas ptaki ze Skandynawii, a niektóre nasze gatunki przemieszczają się do południowej Europy i Afryki. Dlaczego nie pozostają cały rok w cieplejszym klimacie? Bo mają tam za dużą konkurencję, lub siedlisko nie jest odpowiednie dla ich rozrodu. A skąd ptaki wiedza w jakim kierunku lecieć? Mają specjalny, nieznany nam zmysł magnetyczny, dzięki czemu wiedzą gdzie jest południe. Swojej bardzo długiej wędrówki nie pokonują same. Na jesieni gromadzą się tworząc olbrzymie stada, starsze i bardziej doświadczone ptaki są wówczas przewodnikami.

Zachęcam też do lektury artykułu, z którego pochodzi ilustracja.

ROZMNAŻANIE PTAKÓW

U ptaków to samiec zabiega o względy samicy i to on musi się bardzo postarać, aby samica uznała, że jest dobrym kandydatem na ojca. Robią to na bardzo różne sposoby. Przede wszystkim chwalą się swoimi kolorowymi piórami. Czy zwróciliście uwagę, ze u ptaków samice są szare, mało kolorowe i wtapiają się w tło, podczas gdy samce tego samego gatunku są bardzo kolorowo upierzone.  Nie jest to jednak cecha bardzo dla nich korzystna, są przez to łatwiejszym celem dla drapieżników.

Ale nie tylko kolorowe piórka są wabikiem, samce niektórych gatunków wabia samice śpiewem,  oznaczają śpiewem swoje terytorium, jest to sygnał dla innych samców: „ten teren jest mój i nie waż się tu wchodzić”. U jeszcze innych gatunków samce znoszą samicom prezenty w postaci smakołyków i świecidełek, znacie to skądś? Jeszcze inne budują imponujące gniazda. Wiele gatunków ptaków o okresie gotowym „tańczy” niezwykle skomplikowaną choreografię.

Ptaki to zwierzęta rozdzielnopłciowe o zapłodnieniu zewnętrznym. Niektóre gatunki łącza się w pary na całe życie, inne co roku znajdują nowego partnera. W naszym klimacie ptaki mogą wydawać na świat potomstwo tylko w porach ciepłych, a więc wiosna i latem. W zależności od tego jak długo trwa opieka nad potomstwem ptaki mogą mięć jeden, albo dwa lęgi w jednym sezonie lęgowym.

Po zapłodnieniu, do którego dochodzi w ciele samicy, komórka jajowa otaczana jest warstwami ochronnymi takimi jak błona pergaminowa i wapienna skorupka. Zarodek musi być nimi otoczony, aby nie wysechł w trakcie rozwoju. Ptaki to zwierzęta w pełni lądowe. Uniezależniły od wody także swój rozród poprzez zamknięcie środowisk wodnego wewnątrz jaja i ograniczenie parowania. Rozwijający się zarodek musi się odżywiać. Wykorzystuje do tego substancje odżywcze wypełniające żółtko, produkty przemiany materii nie mogą, ze względu na obecność skorupki usuwane poza jajo, są więc w nim odkładane. Rozwijający się zarodek potrzebuje także tlenu, który dostarczany jest do wnętrza jaja poprzez specjalne pory w skorupce. O ich istnieniu możesz przekonać się podczas gotowania jajek na twardo. Gdy temperatura rośnie na powierzchni skorupki pojawiają się małe pęcherzyki powietrza.

Ptaki opiekują się swoim potomstwem, wysiadują jaja. Tu zwyczaje bywają bardzo różnorodne, u niektórych gatunków jaja są wysiadywane zarówno przez samice, jak i przez samce, u innych natomiast samce zamurowują samicę wraz z lęgiem w gnieździe i dostarczają jej pokarm. Po wykluciu się pisklęta jednych gatunków są niemalże od razu zdolne do samodzielnego życia, mają pióra, potrafią się poruszać i mogą być przez samice wyprowadzane z gniazda, a poza nim same znajdują sobie pokarm. Takie ptaki nazywamy zagniazdownikami, są nimi na przykład kaczki. Dorosłe osobniki opiekują się potomstwem, ale młode są w miarę samodzielne. Druga grupę stanowią ptaki, które po wykluciu są niemal nagie, niezdolne do samodzielne egzystencji, nie opuszczają one gniazda, a dorosłe osobniki muszą przynosić im pożywienie i je karmić. Ptaki takie to gniazdowniki, do tej grupy zaliczamy ptaki drapieżne.

Ciekawą strategię rozrodcza wykazują kukułki. Nie wysadu ja one same jaj, ale podrzucają je do gniazd innych gatunków. Najpierw samica kukułki wyczekuje moment, w którym samica innego gatunku opuści na chwilę swoje gniazdo z jajami, a potem szybko składa tam jaja. Ptaki nie potrafią liczyć, często więc nabierają się na ten numer, ale to nie koniec perfidii tego gatunki. Pisklę kukułki wykluwa się zwykle jako pierwsze i instynktownie wyrzuca z gniazda inne jaja, ewentualnie pisklęta. Filmowa ilustracja. Nawet jeśli nie wypchnie wszystkich piskląt to najgłośniej krzyczy o jedzenie i najszybciej rośnie, przez co przybrani rodzice nie są w stanie wykarmić zarówno pisklęcia kukułki jak i własnych piskląt. Znacie powiedzenie podrzucić kukułcze jajo? Wiecie już skąd pochodzi i co oznacza.

Zachęcam do obejrzenia filmu. 

Niezwykłe tańce godowe można zaobserwować u żurawi.

BUDOWA JAJA

Jajo otoczone jest skorupką wapienną i błoną pergaminową, pod spodem znajduje się białko stanowiące zapas wody, do białka także trafiają produkty przemiany materii. W samym środku znajduje się żuławo, w którym zgromadzone są substancje odżywcze. Na ścianie żółtka przytwierdzona jest tarczka zarodkowa, rozwijający się zarodek. Ponieważ zarodek do rozwoju wymaga ciepła żółtko połączone jest ze skorupką skrętkami, czyli sznurami białkowymi, które zawsze odkręcają żółtko tak, aby tarczka zarodkowa znajdowała się na górze, w miejscu gdzie samica ogrzewa swoim ciałem jajko. Zwróciłeś kiedyś uwagę, ze jeden koniec jajka jest bardziej spiczasty, a drugi szerszy, to po to, aby było łatwiej ułożyć w gnieździe kilka jaj. 

Źródło: http://zadane.pl/zadanie/5486697

Zachęcam także do zapoznania się, ze stroną.